Wat is hellenisme?
Het hellenisme is een culturele periode die begon na de dood van Alexander de Grote in 323 v.C. en duurde tot de opkomst van het Romeinse Rijk in 31 v.C. Het was een periode van grote veranderingen in de Griekse cultuur en taal, waarbij het zich verspreidde over een groot deel van de toenmalige bekende wereld. In deze periode werd de Griekse cultuur vermengd met andere culturen, waardoor er een unieke mengvorm ontstond die bekend werd als het hellenisme.
De verspreiding van het hellenisme
De verspreiding van het hellenisme was het gevolg van de veroveringen van Alexander de Grote. Na zijn dood werd zijn rijk opgedeeld onder zijn belangrijkste volgelingen, die bekend staan als de diadochen. Deze opvolgerstaten zouden blijven bestaan tot ze werden ingenomen door de Romeinen. Tijdens de regeerperioden van de diadochen, die zelf ook Grieks waren, raakte de Griekse cultuur verspreid.
Tijdens de regeerperiode van diadochen en hun opvolgers, migreerden steeds meer Grieken naar deze diadochenrijken. Zij brachten hun cultuur en taal met zich mee. Dit zorgde voor een verspreiding van de Griekse vormentaal zoals de bouwkunst, beeldhouwkunst en schilderkunst. De nieuwe poleis die tijdens deze periode werden gesticht, waren echter niet volledig Grieks. Vaak werd de plaatselijke cultuur vermengd met de Griekse cultuur. Deze vermenging van culturen was terug te leiden naar Alexander de Grote, die actief begon met het verspreiden van Macedonische en Griekse tradities en deze laten aansluiten op al bestaande tradities die aanwezig waren in de door hem veroverde gebieden.
Het hellenisme had een enorme impact op de kunst, architectuur, filosofie, wetenschap, politiek en religie van de toenmalige wereld. Het was een periode van grote intellectuele en creatieve bloei, waarbij oude ideeën werden gecombineerd met nieuwe en innovatieve concepten. Deze uitwisseling van ideeën tussen verschillende culturen en volkeren was essentieel voor de ontwikkeling van de westerse beschaving.
Voorbeelden van hellenisme
Een belangrijk voorbeeld van de verspreiding van het Hellenisme is de stad Alexandrië in Egypte, gesticht door Alexander de Grote in 331 v.C. Alexandrië werd al snel een belangrijk centrum voor de verspreiding van de Griekse cultuur. Hier werd bijvoorbeeld de beroemde bibliotheek van Alexandrië gesticht, die uitgroeide tot de grootste bibliotheek ter wereld in de oudheid. Hier werden teksten verzameld uit alle delen van de wereld, die werden vertaald in het Grieks en werden gebruikt als bron voor filosofie, wetenschap en geschiedschrijving.
De Laocoöngroep is een van de beroemdste hellenistische beeldengroepen uit de Oud-Griekse beeldhouwkunst. Het beeld stelt de Trojaanse priester en ziener Laocoön met zijn twee zoons, Thymbraeus en Antiphantes, voor. Het beeld staat in het Museo Pio-Clementino in de Vaticaanse Musea in Rome.
De hellenistische beeldhouwkunst wordt gekenmerkt door een realistische weergave van de menselijke vorm, met een nadruk op emotie en beweging. Bekende voorbeelden van deze stijl zijn de Venus de Milo en de Laocoöngroep. Beide beelden tonen een meesterlijke beheersing van anatomie en expressie, en zijn nog steeds iconische voorbeelden van de hellenistische beeldhouwkunst.
Na de verovering van Perzië door Alexander de Grote werden de Perzische en Griekse culturen vermengd, en ontstond er een nieuwe keuken die bekend staat als de Perzische keuken. Deze keuken combineert de kruiden en specerijen van Perzië met de technieken en ingrediënten van Griekenland. Voorbeelden van dit soort Perzische gerechten zijn kebab, pilaf en falafel, die nu wereldwijd worden gegeten en gewaardeerd.
Wereld veranderend of wereldschokkend?
Een belangrijk wetenschappelijk idee dat ontstond in de hellenistische periode en nog steeds relevant is in de moderne tijd, is de geocentrische theorie van het universum. Deze theorie werd ontwikkeld door de Griekse astronoom en wiskundige Ptolemaeus in de 2e eeuw v.Chr. en werd gedurende vele eeuwen gebruikt als het dominante model van het universum.
De geocentrische theorie stelt dat de aarde het middelpunt van het universum is en dat de zon, de maan, de planeten en de sterren rond de aarde draaien in perfecte cirkelvormige banen. Deze theorie was gebaseerd op waarnemingen van de hemel en was in staat om de bewegingen van de planeten en sterren nauwkeurig te voorspellen.
Hoewel de geocentrische theorie later werd vervangen door de heliocentrische theorie van het universum, die stelt dat de zon het middelpunt van het universum is, was de geocentrische theorie een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van de astronomie en de wetenschap in het algemeen. Het was een voorbeeld van hoe oude ideeën werden gecombineerd met nieuwe observaties en innovatieve concepten om nieuwe kennis te creëren. Het was ook de basis voor vele andere ontdekkingen en innovaties die in de hellenistische periode werden gedaan, en het blijft een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de wetenschap.
