Een geschiedenis PWS: onderwerpen en onderzoeksvragen Een Profielwerkstuk (PWS) is een uitgebreid onderzoek dat leerlingen in de bovenbouw van het havo en vwo uitvoeren als afsluiting van hun middelbare schoolcarrière. Het werkstuk maakt deel uit van het examenprogramma en biedt leerlingen de mogelijkheid om zich te verdiepen in een onderwerp dat hen interesseert binnen hun…
Wat was de industriële revolutie? Rond 1700 woonde bijna 80 % van de bevolking op het platteland. Om wat bij te verdienen, werkten veel plattelanders als spinners of wevers voor zogeheten koopman-kapitalisten. Deze lieten op het platteland goedkoop stoffen spinnen van wol en katoen, om het vervolgens verder te verkopen in de stad of het…
Franse Revolutie (1789-1815), uiting van de Verlichting? De Franse koningen probeerden de opkomst van verlichte ideeën waarin het functioneren van het Ancien Régime werd bekritiseerd te onderdrukken. Vooral onder de leden van de Derde Stand groeide verzet tegen de absolute heerschappij van de Franse koning Lodewijk XVI. Rijke burgers wilden meer invloed op het bestuur…
Ideeën van de verlichting over de ideale samenleving, 1650-1789 Halverwege de 17e eeuw ontstond het verlichte denken. Traditie en (bij)geloof moesten plaatsmaken voor verstand en rede, omdat wetenschappers en filosofen deze oude inzichten ter discussie stelden met behulp van empirisme en rationalisme. Tevens streden de verlichte denkers tegen intolerantie en misbruik van macht door kerk…
Wat is de Renaissance? In de middeleeuwen had de Katholieke Kerk deels waardering voor kennis uit de klassieke oudheid verloren. Delen van die kennis werden geassocieerd met de heidense goden van de Grieken en de Romeinen. Daardoor was veel van die kennis voor Europa verloren gegaan. Het beetje kennis dat overbleef, lag vaak weggestopt in…
Het Verdrag van Allahabad: Brits imperialisme in India In de zeventiende eeuw was het Britse Rijk begonnen met een inhaalslag. Waar de Nederlanders, Portugezen en Spanjaarden al overzeese handelsgebieden en posten hadden, liepen de Britten achter. Vanaf de zeventiende eeuw hadden zich Britse handelaren in de Mogolprovincie Bengalen gevestigd. De heersende vorst Djehingir van de…
Calvijn en het calvinisme, een succesverhaal Kerkhervormer Johannes Calvijn werd in 1509 in Frankrijk geboren als Jean Cauvin. Hij gaf zichzelf de Latijnse benaming Calvinus. Calvijn was een hele generatie jonger dan Luther, de andere belangrijke protestantse kerkhervormer. Johannes Calvijn volgde zowel een opleiding tot priester als advocaat. Daarnaast had hij zowel kennis van het…
De lange weg naar Worms: kerkhervormer Maarten Luther en het protestantisme Aan het einde van de vijftiende eeuw maakte Europa een culturele, wetenschappelijke en mentaliteitsverandering mee. Wetenschappelijke en filosofische ideeën uit de oudheid werden aangehaald om natuurlijke verschijnselen te verklaren. Daar bleef het niet alleen bij. Deze teksten uit de oudheid werden verder doorontwikkeld en…
Van belegering naar ontzet: de strijd om Leiden De religieuze, politieke, sociale en economische spanningen halverwege de zestiende eeuw leidden in de Nederlandse gewesten tot het uitbreken van een opstand, die de geschiedenisboeken zou ingaan als de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Tijdens de opstand waren de Nederlandse gewesten verdeeld; grote delen van de Noordelijke gewesten, Holland…
Collaterale Raden: Karels centralisatie In 1506 erfde de jonge Karel V de heerschappij over de Nederlandse gewesten, waarmee hij de geschiedenisboeken zou ingaan als de machtigste heerser van Europa sinds Karel de Grote. Karel de V erfde op vroege leeftijd een uitgestrekt koninkrijk, waaronder de Nederlandse gewesten, Spanje en het Heilige Roomse Rijk. Het bestuur…