Van mythisch naar wetenschappelijk denken in het Oude Griekenland
De Griekse stadstaten, ook wel poleis genoemd, vertoonden ondanks de vele oorlogen tussen hen veel overeenkomsten. De inwoners van Griekenland spraken dezelfde taal, lazen dezelfde boeken en dachten na over onderwijs, filosofie en kunst. Deze gedeelde basis maakte het mogelijk voor dichter en verhalenverteller Homerus (circa 700 v.C.) om zijn beroemde verhalen, de Ilias en de Odyssee, te verspreiden. In deze verhalen stonden heldendaden van mensen, halfgoden en de bemoeienis van de goden centraal, wat bijdroeg aan de verering van dezelfde goden door heel Griekenland. Een verzameling van alle goden van dezelfde godsdienst noemen we een pantheon.
De Griekse goden leken sterk op mensen en hadden dezelfde emoties. Sommige emoties werden zelfs toegeschreven aan een specifieke god. De Grieken raadpleegden de goden bij levensveranderende beslissingen en deden dit door naar een orakel te gaan, een persoon die kon spreken voor de goden. Door deze directe bemoeienis van de goden was de invloed van de godsdienst op het leven van de Grieken groot en hielden zij zich dagelijks bezig met het tevreden houden van deze goden.
Wetenschappelijk denken
In tegenstelling tot de Egyptenaren zochten de Grieken geen goddelijke verklaringen voor natuurlijke verschijnselen, maar geloofden zij dat er regels van de natuur achter zaten die door onderzoek te leren waren. Dit was het begin van het wetenschappelijk denken. Op drie terreinen boekten de Grieken de meeste vooruitgang: geneeskunde, filosofie en geschiedenis. Logisch nadenken en problemen oplossen met het verstand werden centraal gesteld in de manier van denken van de Grieken.
Een goede opleiding voor mannen en in sommige poleis ook vrouwen was voor de Grieken van groot belang. Dit had vaak praktische redenen, zoals het helpen bij handel, politiek of oorlogsvoering. Godsdienstig onderwijs werd door ouders gegeven, terwijl er ook aandacht was voor sport, muziek en theater. Toneelvoorstellingen werden gebruikt om burgers te informeren en te eren, en om hen aan te zetten tot denken. De Atheense leider Pericles liet zelfs gratis voedsel en wijn uitdelen in het theater om alle burgers aan te moedigen om de voorstellingen bij te wonen en hen zo te overtuigen om mee te vechten tegen Sparta.
Bekende Griekse filosofen
 |
De eerste wetenschapper die we kennen uit de Griekse oudheid was Thales van Milete, die leefde in de 6e eeuw voor Christus. Thales was niet alleen een filosoof, maar ook een wiskundige en astronoom. Hij was de eerste die de bewegingen van de sterren en planeten probeerde te verklaren door natuurlijke oorzaken in plaats van goddelijke interventie. |
 |
Een andere belangrijke wetenschapper was Pythagoras, die leefde in de 5e eeuw voor Christus. Hij was een wiskundige en filosoof die het Pythagoreïsche theorema ontwikkelde, dat nog steeds wordt gebruikt in de wiskunde van vandaag. Pythagoras richtte ook een filosofische en religieuze beweging op, die de relatie tussen getallen en het universum onderzocht. |
 |
Een andere bekende wetenschapper uit de Griekse oudheid was Hippocrates, die leefde in de 5e eeuw voor Christus. Hij wordt vaak beschouwd als de vader van de moderne geneeskunde. Hippocrates onderzocht de oorzaken van ziekten en verwierp de oude Griekse theorieën dat ziekten werden veroorzaakt door boze geesten of goden. Hij geloofde dat ziekten werden veroorzaakt door natuurlijke oorzaken en probeerde ziekten te behandelen door het lichaam te laten herstellen. |
 |
Een andere belangrijke wetenschapper was Aristoteles, die leefde in de 4e eeuw voor Christus. Hij was een filosoof en wetenschapper die onderzoek deed op veel verschillende gebieden, waaronder biologie, natuurkunde, logica, politiek en ethiek. Aristoteles richtte een school op, de Lyceum, waar hij zijn filosofie en wetenschap onderwees. |
 |
Ten slotte was Archimedes, die leefde in de 3e eeuw voor Christus, een bekende wiskundige en ingenieur. Hij ontwikkelde belangrijke principes in de wiskunde, zoals de wet van Archimedes, die de opwaartse kracht op een lichaam in een vloeistof beschrijft. Hij was ook een uitvinder en ontwikkelde veel belangrijke machines en apparaten, waaronder een schroef die water omhoog kon tillen. |
Deze wetenschappers hebben belangrijke bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van de wetenschap en filosofie in de Griekse oudheid en hebben de basis gelegd voor veel van de wetenschappelijke ontdekkingen en ontwikkelingen van vandaag.
